معلولیت یک واژه است که به مجموعه ای از شرایط و اختلالات اشاره دارد که بر توانایی های جسمی، ذهنی یا حسی فرد تاثیر می گذارد. این شرایط میتواند به صورت موقتی یا دائمی باشد و ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی، بیماری ها، حوادث یا آسیب های محیطی باشند. در جوامع مختلف، درک و نگرش نسبت به معلولیت متفاوت است و این تفاوت ها تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت دارد.
معلولیت به عنوان یک وضعیت مشخص میشود که فرد قادر به انجام برخی از فعالیت های روزمره خود نیست یا به طور کلی به توانمندی های او محدودیت هایی وارد می آید.
طبق تعریفی که سازمان بهداشت جهانی (WHO) رارئه داده ، معلولیت به مجموعه ای از مشکلات در عملکردهای جسمی ، ذهنی یا حسی اطلاق مشود که ممکن است بر مشارکت فرد در جامعه تاثیر بگذارد. این تعریف به نوعی شامل سه عنصر است :
نقص عملکردی (ناتوانی در انجام فعالیتهای روزانه به طور طبیعی) ، محدودیت در مشارکت(تاثیر بر توانایی فرد برای مشارکت در فعالیت های اجتماعی ، شغلی و فرهنگی) مشکلات به وجود آمده از محیط (موانع یا کاستی هایی که در محیط زندگی یا جامعه که برتوانایی فرد برای حضور فعال تاثیر میگذارند.)
انواع معلولیت ها میتواند هم دائمی باشد و هم موقتی ، و در شدت و نوع خود متفاوت است. همچنین ، در بسیاری از موارد و بهبود از طریق درمان های پزشکی ، توانبخشی و دسترسی به امکانات مناسب هستند.
در این مقاله به بررسی انواع معلولیت ها و انواع ناتوانی جسمی و راه های درمان و معرفی تجهیزات توانبخشی برای این افراد خواهیم پرداخت.
این دسته از انواع معلولیت ها مشکلات حرکتی است که ممکن است ناشی از بیماری های عضلانی، استخوانی یا عصبی باشد. افراد با این نوع معلولیت ممکن است در حرکت، ایستادن یا انجام فعالیت های فیزیکی با چالش هایی مواجه شوند.
این نوع ناتوانی‌ها توانایی حرکت کردن یا کنترل بدن را به طور موثری در افراد متأثر می‌کند، مانند فلج یا جراحت جمله‌ای.
معلولیت های حسی یکی دیگر از انواع معلولیت ها است. این نوع معلولیت به مشکلات در حس هایی مانند بینایی، شنوایی و بویایی اشاره دارد. افراد دارای معلولیت حسی ممکن است به طور کامل یه جزئی قادر به استفاده از یکی از حس های خود نباشند.
این نوع ناتوانی‌ها حواس شامل دید (ناتوانی بصری) و شنوایی (ناتوانی شنوایی) را تحت تأثیر قرار میدهند.
این دسته از انواع معلولیت ها شامل اختلالات روانی یا شناختی است که می تواند بر تفکر یادگیری و تعاملات اجتماعی فرد تاثیر بگذارد. این نوع معلولیت میتواند ناشی از شرایطی مانند اختلالات طیف اوتیسم، اختلالات یادگیری یا بیماری های روانی باشد.
این نوع ناتوانی‌های جسمی میتوانند توانایی‌های شناختی افراد را تحت تأثیر قرار دهند و اغلب از زمان تولد وجود دارند، مانند سندرم داون.
۴. ناتوانی‌های توسعه‌ای:
دسته ای دیگر از انواع معلولیت ها ناتوانی های توسعه ای است که معمولاً در دوران کودکی ظاهر میشوند و بر موارد مختلفی از جمله فیزیکی، یادگیری، زبان یا رفتار تأثیر میگذارند، مانند اختلالات طیف اوتیسم.
۵. ناتوانی‌های روانی:
شرایطی مانند افسردگی، اسکیزوفرنی، و اختلال دو قطبی در این دسته از انواع معلولیت ها قرار می‌گیرند و تأثیری بر سلامت روان افراد دارند.
۶. ناتوانی‌های عصبی:
ناتوانی های عصبی دسته ای از انواع معلولیت ها هستند که در این افراد شرایطی چون اپیلپسی، اسکلروز چندگانه یا مهمانی مغزی بر سیستم عصبی انها اثر میگذارند.
۷. بیماری‌های مزمن:
بیماری‌های مانند دیابت، بیماری کرون، یا فیبرومیالژیا مشکلات بهداشتی مزمنی هستند که میتوانند به طور قابل توجهی در زندگی روزمره تأثیر بگذارند و جزو دسته ی بیماری های مزمن از انواع معلولیت ها و ناتوانی های جسمی هستند.
۸. ناتوانی‌های ارتباطی:
شرایطی که به گفتار یا زبان افراد تأثیر میگذارند در این نوع از معلولیت ها قرار دارند، مانند لکنت گفتاری یا آفازیا.
۹. ناتوانی‌های پنهان:
ناتوانی های پنهان دسته ای انواع معلولیت ها هستند و این افراد شرایطی دارند که به سرعت قابل تشخیص نیستند، مانند برخی اختلالات سلامت روان یا اختلالات درد مزمن.
هر نوع ناتوانی منحصر به فرد است و افراد مبتلا به ناتوانی ممکن است در توانمندی‌ها و نیازهای حمایت مختلفی دست پیدا کنند. احترام و تسهیلات برای این تفاوت‌ها برای ترویج جامعه‌پذیری و فرصت‌های مساوی برای همه بسیار مهم است.
عوامل متعددی میتواند منجر به انواع معلولیت های جسمی افراد شود که به طور کلی به دسته های زیر تقسیم می شوند:
برخی از معلولیت ها به صورت ارثی منتقل میشوند. اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون با فیبروز کیستیک میتوانند تاثیرات قابل توجهی بر توانایی های فرد داشته باشند.در ادامه به برخی از مهمترین جنبه های مربوط به عوامل ژنتیکی معلولیت ها می پردازیم.
بیماری ها و شرایط پزشکی مانند سکته مغزی، دیابت یا بیماری های قلبی میتوانند باعث انواع معلولیت های جسمی یا شناختی شوند.
تصادفات، سقوط ها و آسیب های ورزشی میتوانند منجر به آسیب های جسمی یا اختلالات حرکتی شوند.
قرار گرفتن در معرض سموم، آلودگی و شرایط نا مساعد اجتماعی و اقتصادی میتوانند به مشکلات جسمی و روانی منجر میشود.
اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب میتوانند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشند و ممکن است به معلولیت های اجتماعی و شغلی منجر شوند.
عوارض زایمان، کمبود اکسیژن در هنگام زایمان، یا عفونت های نوزادی میتوانند به معلولیت های جسمی و ذهنی منجر شوند.
در این بخش میتوانیم به معرفی انواع تجهیزات توانبخشی برای انواع معلولیت ها بپردازیم، به ویژه آنهایی که برای بهبود زندگی و کمک به حرکت و استقلال افراد دارای معلولیت طراحی شده اند. این تجهیزات شامل ویلچر ها ، پروتز ها اسپلینت ها، وسایل حرکتی و تجهیزات کمک پزشکی دیگر هستند.
یکی از مهمترین و رایج‌ترین تجهیزات توانبخشی برای افراد معلول هستند. ویلچرها میتوانند به افراد در دسته های مختلف معلولیت کمک کنند تا در فضای عمومی حرکت کنند و از محدودیت‌های حرکتی خود کاسته شوند. برخی از انواع ویلچرها شامل:
برای افراد معلول که قسمتی از بدن خود را از دست داده‌اند، پروتزها (اعضای مصنوعی) میتوانند نقش بسیار مهمی در بازگرداندن توانایی حرکت و انجام کارهای روزمره ایفا کنند. انواع پروتزها عبارتند از:
اسپلینت‌ها و ارتوزها برای تثبیت اعضای بدن و بهبود حرکت در افراد دارای آسیبهای فیزیکی استفاده میشوند. این تجهیزات میتوانند در درمان آسیبهای مختلف مانند شکستگی استخوان‌ها، مشکلات مفصلی یا ناتوانی‌های حرکتی مؤثر باشند.
این تجهیزات برای نوعی از ناتوانی های جسمی در افرادی طراحی شده‌اند که هنوز توانایی حرکت دارند اما به دلیل محدودیت‌های جسمی به کمکی برای راه رفتن یا حفظ تعادل نیاز دارند.
تجهیزات دیگری نیز وجود دارند که در فرآیند توانبخشی فیزیکی و حرکتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله:
افرادی که دچار معلولیت‌های حسی مانند ناشنوایی یا نابینایی هستند نیز از تجهیزات خاصی بهره‌مند میشوند:
باید تأکید کنیم که تجهیزات توانبخشی نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد معلول دارند که این تجهیزات کمک حرکتی و درمانی باید توسط متخصصان در حوزه پزشکی ، توانبخشی انتخاب شوند تا بیشترین اثر را برای بهبود کیفیت زندگی فرد داشته باشند. ارتباط با تیم متخصصین هیراد مدیکال برای مشاوره انتخاب محصول ، روشی موثر و آسان برای رسیدن به بهترین و مناسبترین نوع از محصولات خواهد بود.
هیراد مدیکال مرکز تخصصی فروش انواع ویلچر ساده، ویلچر برقی، ویلچر ارتوپدی، ویلچر حمامی، ویلچر برانکاردی، ویلچر سی پی میباشد که تجهیزات پیشرفته‌تری برای تسهیل زندگی روزمره و بازگرداندن استقلال، در دسترس افراد معلول قرار میدهد.
در آخر یک جدول عمومی طراحی شده که از انواع معلولیت ها و ابزار مناسب هر کدام نام برده شده ، توجه داشته باشید که انتخاب تجهیزات مناسب بستگی به انواع معلولیت ها، نیازهای فردی و شدت معلولیت دارد و ممکن است در موارد خاص تجهیزات متفاوتی برای مدیریت و بهبود وضعیت مورد نیاز باشد.
| توضیحات | تجهیزات و ابزارهای مناسب | نوع معلولیت |
| اختلال در حرکت و توانایی های فیزیکی ، معلمولا ناشی از آسیبهای نخاعی ، فلج اندام ها ، بیماری های عصبی و اختلالات عضلانی | ویلچر(دستی و برقی) | معلولیت های جسمی و حرکتی (برای افرادی که نمیتوانند یا به سختی راه میروند) |
| مثلا افراد مبتلا به آرتروز یا ضعف عضلانی | انواع واکر | افرادی که نیاز به حمایت دارند اما میتوانند راه بروند |
| مثلا در آسیب یا جراحی | عصا و چوب زیربغل | برای کسانی که قادر راه رفتن هستند ولی نیاز به حمایت اضافی دارند |
| ماندد بریس زانو یا گردن | دستگاه های ارتز (بریس ها) | برای ثابت نگه داشتن مفاصل و استخوان ها |
| صندلی های ارگونومیک و میزهای قابل تنظیم | برای افراد دارای معلولیت هایی که مدت زمان طولانی نشسته اند | |
| میتوانند قابلیت های مختلف را از جمله حمایت از حرکات ، تعادل و راحتی ترکیب کنند. | ویلچرهای تخصصی و چند منظوره | معمولیت های ترکیبی یا چندگانه مثل معلولیت های جسمی و شناختی با هم |
| مانند دستگاه های فیزیوتراپی | دستگاه های توانبخشی | برای کمک به بازتوانی حرکتی یا فیزیکی |
| راحتی در نشستن و حمایت از بدن | صندلی های مخصوص و قابل تنظیم | مشکلات همزمان در حس و حرکت (مانند سکته مغزی یا آسیبهای نخاعی که هم حرکت و هم حس را تحت تاثیر قرار میدهند) |
2 پاسخ
افرادی با معلولیت های جسمی بیشتر چه تجهیزاتی نیازشون میشه؟
سلام و درود.
بستگی به میزان توانایی فرد و معلولیت داره. اگر توانایی نشستن دارن میتونن از صندلی انتقال بیمار استفاده کنن و اگر توانایی نشستن ندارن میتونن از بالابر ها استفاده کنن.